Założeniem (dość oczywistym) jest, że przed zajęciami czytacie to, co będzie przedmiotem dyskusji na zajęciach.
W mojej intencji ważnym celem tych zajęć jest upowszechnianie wiedzy na temat myślenia krytycznego. Chciałbym, żeby efekty pracy na tym seminarium trafiły (za akceptacją uczestników seminarium) do bloga (por. też dół tej strony).
Chciałbym też, aby nasze dyskusji były (namiastką?) debatą oksfordzką.
Najprościej rzecz ujmując - myślenie krytyczne jest instrumentem, pozwalającym ocenić wiarygodność tezy, będącej podstawą intencjonalnego działania .
Klasyczną pracą na temat krytycznego myślenia jest tekst Roberta J. Sternberga z 1986 roku pod tytułem "Critical thinking: Its nature, measurement, and improvement". Bogatym i często cytowanym źródłem jest tekst "Critical Thinking: A Literature Review. Research Report" Emily R. Lai (Pearson Inc.). Czym jest myślenie krytyczne (w tym: jakie są jego definicje) pisze na swoim blogu Marcin Będkowski (są tam też ciekawe linki).
Dobrym źródłem definicji i cech krytycznego myślenia jest tekst Czy logika pragmatyczna jest dobrą alternatywą edukacyjną dla krytycznego myślenia?
Ciekawy jest materiał dydaktyczny (dotyczący nie tylko krytycznego myślenia), przygotowany przez Joe Lau (Philosophy Department, University of Hong Kong).
Dlaczego tak ważne jest włączenie "krytycznego myślenia" do edukacji pisze Tomasz Kalbarczyk w artykule "Nauka krytycznego myślenia". Jak myślenie krytyczne ma się do psychologii - piszą m. in. o tym Wiola Friedrich i Jagoda Sikora w tekscie "Wspieranie krytycznego myślenia jako cel w edukacji specjalistycznej z zakresu psychologii". Weronika Rzezutka i Marta Kałużyńska na blogu Centrum Edukacji Obywatelskiej piszą, że "Współczesnemu światu potrzebna jest umiejętność krytycznego myślenia".
Ewa Pluta pisze, jak się można nauczyć myśleć krytycznie. Ten sam temat porusza Tomasz Tomaszewski na swoim blogu (oraz jak to może pomóc w szukaniu pracy).
Ciekawie o krytycznym myśleniu na Elektronicznej platformie na rzecz uczenia się dorosłych w Europie pisze Rafał Żak (w trzech odsłonach).
O konieczności wprowadzania konstruktywnego krytycyzmu do procesu nauczania w edukacji wczesnoszkolnej pisze w swojej monografii Iwona Czaja-Chudyba (warto przeczytać rozdziały 2 i 3).
Kim jest "krytyczny obywatel" można przeczytać w zapisie dyskusji z Joanną Kurczewską, Mikołajem Cześnikiem, Przemysławem Plucińskim i Pawłem Ścigajem.
Profesor Marta Białecka-Pikul zwróciła mi uwagę, że na krytyczne myślenie można patrzeć z punktu widzenia rozwoju kompetencji poznawczych. Patricia M. King i Karen Strohm Kitchener opisują model refleksyjnego myślenia (reflective judgment model - RJM) u późnych nastolatków i osób dorosłych. Deanna Kuhn opisuje rozwój krytycznego myślenia u dzieci i młodzieży, w tym trzy formy poznania drugiego rzędu (metapoznania). Cristine H. Legare przedstawia przegląd badań dotyczących relacji między wyjaśnianiem, eksploracją i rozwojem rozumowania naukowego (przyczynowego).
A to (nie)dobre rady dr. Grzesiaka!!
Gdyby ktoś znalazł bardziej aktualną literaturę w języku polskim lub (dowolnym) obcym - byłoby fajnie!
Przegląd literatury na temat opercjonalizacji i pomiaru krytycznego myślenia znaleźć można w tekście Erica R. Landruma i Maureen A. McCarthy "Measuring Critical Thinking Skills ". Ciekawy projekt konceptualizacji pojęcia "krytyczne myślenie" znaleźć można w artykule "Development of Critical Thinking Skills Scale for science lesson" Saliha Gülena. Wartościowym źródłem opercjonalizacji jest praca Andrzeja Dąbrowskiego.
Dobry przegląd narzędzi znaleźć można w tekscie "Assessing Critical Thinking in Higher Education: Current State and Directions for Next-Generation Assessment" Ou Lydi Liu, Loisa Frankela i Katriny Crotts Roohr. Informacje na ten temat znaleźć też można w "The Halpern Critical Thinking Assessment (HCTA)". Źródłem jest też Critical Thinking Inventories wraz z zawartymi tam linkami.
W tekście EJN Stupple "Development of the Critical Thinking Toolkit (CriTT): a measure of student attitudes and beliefs about critical thinking" warto zwrócić uwagę na efekty analizy czynnikowej.
Ciekawy pomysł prezentują Jorge Valenzuela, Ana Mª Nieto i Carlos Saiz w artykule "Final Version Critical Thinking Motivational Scale: a contribution to the study of relationship between critical thinking and motivation".
Warto też rzucić okiem na tekst "The Nature of Critical Thinking:An Outline of Critical Thinking Dispositions and Abilities" Roberta H. Ennisa - pisze tam o cechach osób myślących krytycznie oraz o ich podstawowych umiejętnościach. Opis jego testu znaleźć można w The Ennis-Weir Critical Thinking Essay Test.
Peter A. Facione opisuje efekty projektu określania przez filozofów istoty myślenia krytycznego za pomocą metody Delphi (por. też ten tekst). To one były podstawą tworzenia The California Critical Thinking Disposition Inventory (CCTDI). Ciekawy jest opis adaptacji chińskiej oraz indonezyjskiej.The California Critical Thinking to zestaw testów dla studentów studiów licencjackich i magisterskich. W jego skład wchodzi test do badania umiejętności oraz kwestionariusz. Opis mierzonych umiejętności krytycznego myślenia (CCTST) znaleźć można tu oraz tu (z dobrym opisem badanych konstruktów). Dobry opis obu narzędzi znaleźć można w raporcie Salisbury University Office of University Analysis, Reporting & Assessment (UARA).The Critical Thinking AssessmentTest (CAT) to test, w którym wszystkie pytania pochodzą z rzeczywistych sytuacji, a większość z nich wymaga krótkiej odpowiedzi w formie eseju. Więcej na ten temat można przeczytać w tekście doniesienia konferencyjnego.
Autorami narzędzia dla uczniów liceum pt. Critical Thinking Test on Appraising Observations są Stephen P. Norris oraz Ruth King. Dotyczy on jednego aspektu zdolności do krytycznego myślenia: umiejętności poprawnej oceny obserwacji. Można zapoznać się z opisem sposobu wykorzystania raportów werbalnych z procesów myślowych podczas tworzenia tego testu.
Jest też wiele innych testów tu pominiętych. Źródłem informacji może być "An annotated list of English language critical thinking tests", której autorem jest Robert H. Ennis (University of Illinois).
Ciekawe, czy sa publikowane jakies wyniki badań empirycznych, w szczególności dotyczące psychologii!
Generalnie pojęcia propaganda, indoktynacja i perswazja opisują różne zjawiska. Z gubsza rzecz biorąc propoganda do działania, których celem jest zdobywanie licznych zwolenników i osób uznających "propagandystów" za źródła wiarygodne. Perswazja to ich przekonywanie za pomocą różnych technik. O różnicy między perswazją a propagandą można przeczytać też w tekście "What Is Propaganda, and How Does It Differ From Persuasion?"
O modelu J. Michaela Sproule'a można przeczytać w pracy wskazanej w spisie literatury obowiązkowej (poz. 5).
Podstawową, można powiedzieć, pracą jest tekst z 1998 roku p. Tomasza Budzana "O tzw. maksymach konwersacyjnych" (str. 99!). Ciekawym tekstem nt. koncepcji Herberta Paula Grice’a jest praca p. Agaty Marciniak. Rafał Leśniczak w pracy "Zastosowanie reguł konwersacyjnych Paula Grice’a w komunikowaniu politycznym – analiza porównawcza exposé Donalda Tuska i Beaty Szydło" pokazuje, jak można teorię implikatury zastosować ppraktycznie. Użyteczne są slajdy p. Anny Kozłowskiej z UKSW. Bardziej specjalistyczne są slajdy p. Izy Skoczeń z UJ.
Może warto dla treningu zanalizować jakąś publiczną wypowiedź osoby publicznej (publicysta, polityk, hierarcha) zawierającą argumentację i sprawdzić, jakimi argumentami się tam ktoś posługuje.
Czym można wyjaśnić trwanie ludzi przy swoich bezkrytycznych przekonaniach? Psycholog społeczny z Uniwersytetu Minnesoty Leon Festinger namówił swoich studentów, aby dołączyli do grupy gospodyni domowej Dorothy Martin, którą pozaziemskie źródła z planety Clarion poinformowały, że Ziemię czeka apokaliptyczna katastrofa. Festingera ciekawiło to, jak grupa zareaguje, kiedy katastrofy nie będzie i jej członkowie przeżywać będą dysonans poznawczy. Na podstawie obserwacji w 1956 roku Festinger, Henry W. Riecken i Stanley Schachter napisali książkę When Prophecy Fails: A social and psychological study of a modern group that predicted the destruction of the world, gdzie wyjaśnieniem dalszej wiary w przepowiednię była racjonalizacja, redukująca dysonans. Więcej informacji o książce - Wikipedia. Tzw. efekt Ego to skłonność do popełniania ciągle tych samych błędów, aby chronić swoje przekonania, zamiast uczyć się na błędach i je zmieniać (por. też Efekt Dunninga-Krugera).
Czy można rzeczywiście przekonać kogoś, pokazując mu błędy w myśleniu? Warto zobaczyć film „Jordan Klepper vs. Trump Supporters | The Daily Show” w YouTube!! Jordan Klepper to człowiek orkiestra; m. in. prowadził wywiady dla satyrycznego The Daily Show, prowadzony przez Trevora Noaha. Jako uzupełnienie Jordan Klepper vs. Iowans Who Think Trump Won .
Wart przeczytania jest komentarz na temat Efektu Dunninga-Krugera, którego autorem jest Steven Novella. Tu znaleźć można jeden ze źródłowych tekstów (Advances in Experimental Social Psychology) na ten temat.
W sprawie medycyny opartej na faktach koniecznie należy zajrzeć na stronę Polskiego Instytutu Evidence Based Medicine (PI-EBM). Standardy diagnozy psychologicznej są takim przedsięwzięciem opartym na EBP w odniesieniu do diagnozy psychologicznej. W odniesieniu do psychoterapii ciekawy jest tekst Szymona Chrząstowskiego "Praktyka psychoterapeutyczna oparta na danych naukowych — za i przeciw. Podobny tekst "Co to jest terapia oparta na dowodach naukowych?" napisali James L. Sorensen, Jennifer E. Hettema i Sandra Larios.
W tekście "BADANIA NAUKOWE- jak odróżnić naukę od pseudonauki" bloger SceptykON omawia różne narzędzia dowodzenia twierdzeń naukowych.
Warto przeczytać tekst Mateusza Kotowskiego "Argumenty z autorytetu a krytyczne myślenie. W nawiązaniu do Logiki i argumentacji Andrzeja Kisielewicza" - w drugiej części recenzji Autor prezentuje jasną argumentację, ciekawe przykłady oraz dobre pytania kontrolne do oceny wiarygodności autorytetu eksperta naukowego (ciekawe są rozważania nad argumentum ad verecundiam).
O kłopotach z recenzowaniem oraz jakością danych nawet w takim czasopiśmie jak Lancet pisze James Heathers. Oczywiście ciągle jest aktualny problem tendencyjności publikacji naukowych.Warto sięgnąć do strony JunkScience.com założonej przez Steve Milloy'a.
Ciekawy jest tekst Iana G. Barboura „Jak układają się stosunki między nauką a teologią?"
Z Wikipedii: "W październiku 2005 roku dwoje historyków Uniwersytetu Standford, - Londa Schiebinger i Robert N. Proctor, zorganizowali odczyt pod tytułem: „Agnotology: The Cultural Production of Ignorance” (Agnotologia: Kulturowa produkcja ignorancji). W jednej z prac naukowych z tego samego roku, Schebinger wskazała na Proctora jako twórcę terminu „Agnotology”, a samą Agnotologię określiła jako przeciwwagę - Epistemologii." Warto przeczytać obszerną recenzję tej książki.
Ciekawy jest tekst Iaina Watta "Agnotology and knowledge management in parliamentary library and research services". Autor opisuje w nim znaczenie agnotologii - celowego tworzenia ignorancji - dla pracy bibliotek parlamentarnych. Zwraca uwagę na to, że służby parlamentarne powinny aktywnie zajmować się tym problemem i akcentować rozbieżności między wiedzą naukową a decyzjami politycznymi. Podkreśla też, że niewiedza jest często racjonalnym wyborem. Kilka ciekawych linków!
Manuela Fernández Pinto w artykule "To Know or Better Not to: Agnotology and the Social Construction of Ignorance in Commercially Driven Research" zajmuje się konsekwencjami interakcji między przemysłem a badaniami naukowymi, podporządkowanymi celom komercyjnym. Pokazuje na przykładach strategie wytwarzania niewiedzy. Tekst jest oparty na jej pracy doktorskiej.
John Cook, Daniel Bedford i Scott Mandia w tekście (wersja redakcyjna) "Case Studies in Agnotology-Based Learning Raising Climate Literacy through Addressing Misinformation" pokazują, jak można agnotologię wykorzystać w dydaktyce.
Wiedzy naukowej przypisuje się prawie automatycznie wiarygodność. Ma ona walor uniwersalności, niezależności od czasu, okoliczności i cech ludzi ją tworzących. Liczebne próby, falsyfikowalne hipotezy, randomizowane badania eksperymentalne z grupą kontrolną, racjonalne uzasadnienia wyjaśnień, replikacje - to wszystko wspiera autorytet nauki. Jako wzór dla nauk społecznych wskazuje się nauki podstawowe czy nauki przyrodnicze. Jak ich cechy mają się do psychologii? Czy jej dokonania są równie wiarygodne? Wiele osób nie wierzy jednak w rzetelność naukowców ani nie ma zaufania do nauki. Oczywiście, trudno uniknąć sceptycyzmu w odniesieniu do nauki; byc może zachowania naukowców też sie do niego przyczyniają.
Materiały pomocne przy przygotowywaniu koreferatu:
Z Wikipedii: "W swojej książce 'Ignorance: How It Drives Science' z 2012 r. Firestein twierdzi, że prowadzenie badań opartych na tym, czego nie wiemy, jest cenniejsze niż budowanie na tym, co wiemy.Warto też przeczytać recenzję "Review of Stuart Firestein, Ignorance: How it Drives Science".
Można zobaczyć Stuarta J. Firesteina podczas wykładu TED (poz. 3 spisu literatury) oraz wykładu TAM 2012 .
Nie zawsze tzw. dowód z autorytetu naukowego jest wiarygodny. Zaczynając od banalnych fałszerstw - por. tekst Łukasza Budzicza, ale na nich się nie kończy. Cathleen O’Grady opisuje historię Anthony'ego Pelosi'ego (psychiatra, Priory Hospital Glasgow) i innych badaczy, którzy zajmowali się krytyczną analizą dorobku naukowego H. J. Eysencka. O Eysencku i o Philipie Zimbardo oraz Cyrilu Burcie pisze Tomasz Witkowski. O kulcie cargo w nauce (czyli o fasadowych eksperymentach) pisze Richard Feynman; to pouczający tekst. Pouczająca jest historia kariery i upadku Jana Schöna.
Są inne problemy nauki: plagiaty, brak krytyki środowiskowej, o których z osobistym zaangażowaniem pisze Autor - por. tekst Józefa Wieczorka Etyka i patologie polskiego środowiska akademickiego. Wszystko to skłania do skrupulatnego oceniania rzetelności naukowej danego argumentu (treści, autora i miejsca publikacji źródła). Nie wszystko jest złotem, co się świeci!
Tekst Viktorii Kamasy (choć głównie poświęcony argumentowaniu) może posłużyć także jako przykład aplikacji proponowanej przez Tokarza (por. literatura, poz. 7) procedury formalizacji argumentów do ideologicznego sporu toczonego przez ludzi nauki.
Warto przeczytać artykuł Dariusza Dolińskiego 'O stary kształt nauk społecznych, czyli przeciw metodologii „zamiast”' opisujący metodologiczny kryzys psychologii społecznej. Warto też przeczytać artykuł Wiesława Łukaszewskiego na temat (m.in.) psychologii naukowej.
Przy okazji: czy można opracować taki plan badawczy, który jednocześnie spełnia wymogi naukowej wiarygodności oraz pozwala "udowodnić" dowolną tezę?
Poniżej to tylko propozycje - nie mam zamiaru ograniczania obszarów do badania w możliwych zastosowań krytycznego myślenia.
Aktualna sytuacja pandemii jest też przedmiotem kontrowersyjnych opinii. Jedna z nich dotyczy wywoływanej przez szczepienie bezpłodności. Inna mówi o niebezpieczeństwie związanym z GMO w szczepionkach. Jerzy Zięba opisuje "przerażające, nigdzie nienagłaśniane fakty o szczepionce mRNA". Jerzy Jaśkowski odkrywa spisek big-farmy (a tu mamy komentarz)! Niemiecki prawnik Reiner Fuellmich występuje w sprawie "największego oszustwa koronawirusa" oraz oskarża m.in. Angelę Merkel o "największą zbrodnię przeciwko ludzkości, jaka kiedykolwiek miała miejsce". Tu znależć można transkrypt jego wystąpienia. Zwolennicy także publikują swoje poparcie. A tu jest dyskusja z tym wystąpieniem (i opis innych podobnych takich akcji). Ciekawy jest raport Michała Krawczyka i Kamila Mikulskiego "COVID-19: dezinformacja w polskiej cyberprzestrzeni".
To tylko wierzchołek góry lodowej! Popularyzator nauki, Tomasz Rożek, prostuje informacje o szczepionkach przeciwko COVID-19. Tekst o podobnych intencjach znaleźć można tutaj oraz na portalu Nauka przeciw Pandemii.
Szokujące wykorzystanie cudzej śmierci - w opisanym tu nekrologu!
Warto zapoznać się z wynikami badania Uniwersytetu Warszawskiego oraz ośrodka Grape dot. nastawienia Polaków do szczepień przeciwko koronawirusowi. Tu Michał Krawczyk z Wydziału Nauk Ekonomicznych UW zamieścił krótki opis. A tu znależć można płatny wywiad Karoliny Lewickiej (TokFM) z Michałem Krawczykiem.
Temat na czasie, czyli o propagatorach ruchu antyszczepionkowego - w tekście Anny Mierzyńskiej "To oni zniechęcają Polki i Polaków do szczepień! Ujawniamy". To bardzo wyczerpujący raport! O "ulicznych" skutkach tego antyszczepionkowego ruchu i włączania się w protesty pisze Rzeczpospolita. Zabawny (w intencji twórców) alfabet koronasceptyka znaleźć można na tej stronie.
Ruch antyszczepionkowy zainicjowała naukowa publikacja, której współautorem był Andrew Wakefield. Upowszechnił on jej treść m. in.w telewizji BBC. A to link do książki na ten temat, której autorem jest Brian Deer, reporter śledczy "Sunday Timesa". A to link do wywiadu z Brianem Deerem. Tu tłumaczenie jego artykułu (dr med. Małgorzaty Wójcik) o tym, jak spreparowano związek między szczepieniem a autyzmem. A tu znaleźć można tekst o "nagonce" na Wakefielda. Opis jego "dokonań" znaleźć można w tym tekście. A na tym blogu szczegóły tej historii. Tu jest link do paradokumentalnego filmu Andrew Wakefielda "Wyszczepieni: od tuszowania faktów do katastrofy" (Vaxxed: From Cover-Up to Catastrophe) przedstawiającego świadectwa o wiarygodności tragicznych skutków szczepień oraz o spisku służącemu ukrywania tych dowodów. Film miał mieć premierę na Festiwalu Filmowym Tribeca 2016. Aktor Robert De Niro, który jest współzałożycielem festiwalu, początkowo bronił decyzji o wyświetleniu filmu, ale krótko przed wieczorem 26 marca ogłosił, że film nie będzie wyświetlany.
Dlaczego szczepionki są groźne można się (jednostronnie) dowiedzieć na stronie Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Wiedzy o Szczepieniach "STOP NOP". Istnieje też gra na temat STOP NOP - Antyszczepionkowcy.biz (też jednostronna, choć w drugą stronę). Jest też organizacja Ordo Medicus - jak piszą o sobie "Ordo Medicus jest oddolną inicjatywą społeczną lekarzy i naukowców na rzecz zdrowia, wolności i prawdy.". Ordo Medicus prezentuje na YT różne konferencje: "Dr Martyka, dr Basiukiewicz i inni przeciwko szczepieniu dzieci! Powstaje Ordo Medicus!", "Dr Mariusz Błochowiak z Ordo Medicus niespodziewany gość u Wojciecha Sumlińskiego" (to tylko przykładowe)
Niewątpliwie antyszczepionkowcy działają w imię wartości (obawa o zdrowie i życie najbliższych), nie mają zaufania do władzy i mainstreamu (bunt nonkonformistyczny). O tym, że szczepienie to także problem społeczny mówi w wywiadzie p. Tomasz Sobierajski. Tu można wysłuchać i oglądnąć rozmowę z nim. Ciekawy jest też jego wykład na YT. Niektórzy lekarze także poddają w wątpliwość sens szczepienia się, co budzi sprzeciw i racjonalne komentarze.
Ciekawy jest ruch Conspirituality (jak chcą niektórzy „konspirytualność”); to kontaminacja słów "conspiracy (theories)" i "spiritual" - oznaczająca właśnie połączenie teorii spiskowych i duchowych lub alternatywnych przekonań. Choć termin ten (i ruch) pojawił się już w 2011 roku i wiązał się z ruchem New Age, to pandemia stworzyła korzystne warunki dla jego rozwoju.
Czym jest NLP można przeczytać na stronie Instytutu Psychologii Zdrowia PTP. Rzeczowe jest stanowisko Towarzystwa Systemowego w Niemczech wobec metody ustawień rodzin Berta Hellingera. Czym są metody cichych ustawień rodzin według Berta i Sophie Hellinger też można się dowiedzieć u źródła, choć jednostronnie.
Interesujący jest problem terapii reparacyjnej. Dużo można się dowiedzieć na ten temat z wywiadu Ewy Pluty z Anną Hebenstreit-Maruszewską. Są argumenty za skutecznością (i etycznością) takiej terapii. Są też światopoglądowe uzasadnienia terapii konwersyjnej. Dr Jolanta Próchniewicz złożyła wniosek o współfinansowanie poradni zajmującej się terapią homoseksualizmu.
Zgromadzenie Narodowe, izba
niższa parlamentu Francji, uchwaliło ustawę zakazującą tzw. terapii konwersyjnych.
Za ich stosowanie w celu zmiany orientacji seksualnej lub tożsamości
płciowej osób LGBTQ grozi więzienie. W Kanadzie
w styczniu 2022 r. wejdzie w życie zakaz tzw. terapii konwersyjnej. Za
wymuszanie poddania się tego rodzaju terapii będzie grozić do pięciu
lat więzienia. Także ONZ czeka na zakaz terapii
konwersyjnych w Polsce. Rzecznik Biura Praw Obywatelskich wystąpił w tej sprawie do
Premiera. Budzi to wszystko niepokój zwolenników takiej terapii.
Wypowiada się w tej sprawie krytycznie także Ordo Iuris; choć każdy ma prawo do
upowszechniania swoich przekonań, trudno się zgodzić z kategorycznym
twierdzeniem: "Terapia
reparatywna stanowi odpowiedź na realną potrzebę osób,
które, odczuwając pociąg seksualny do przedstawicieli tej
samej płci, nie chcą przyjmować homoseksualnego stylu życia lub,
doświadczywszy go, pragną go porzucić".
Próbę odpowiedzi na pytanie Dlaczego ludzie wierzą,
że światem rządzą kosmiczne jaszczury? znaleźć można w tekście Tomasza Stawiszyńskiego w OKO Press.
Aleksandra Cichocka w Nature w krótkim tekście "To counter conspiracy theories, boost well-being" opisuje związki teorii spiskowych i pandemii. (dzięki, Janie B.!)
Jak strach można wykorzystać do naciągania ludzi - m. in. o chelatacji pisze Michał Janczura.
Bardzo pouczający jest serwis #FakeHunter - warto tam zajrzeć! Jest też serwis internetowy Konkret24 zajmujący się fake newsami.
Stowarzyszenie Demagog jest pierwszą w Polsce organizacją fact-checkingową. Bardzo pożyteczna jest ich Akademia Fact-Checkingu.
Ciekawa jest też strona Lead Stories, która poświęcona jest sprawdzaniu faktów na podstawie archiwum internetu.
Na stronie CyberDefence24 znaleźć można (aktualizowane) informacje na temat fakenewsów dot. COVID-19. O wpływie dezinformacji na spadek chęci zaszczepienia się donosi strona London School of Hygiene & Tropical Medicine. Na stronie The Project On Computational Propaganda przeczytać można o udziale mediów społecznościowych w upowszechnianiu fałszywych informacji nt. COVID-19 (tam raporty nie tylko na ten temat - np. raport nt. manipulowania SM i wynikającymi z tego zagrożenia dla demokracji).
Przykład fałszywej wiadomości rozpowszechnianej w sieci - helikopter odladzający wiatrak!
Bardzo ciekawa propozycja dotycząca tego, jak przekonać laika do opinii ekspertów opisywana jest na stronie Forsal.pl. Warto przeczytać (jest tam link do oryginalnej publikacji)!
Przygotowywana w grupach praca zaliczeniowa może dotyczyć problemów opisanych w punkcie 7., ale też innych przykładów stosowania krytycznego myślenia (np. w psychologii). Problematyka jest wyborem uczestników zajęć. Chciałbym, aby można je było opublikować na blogu.
Przygotowując debaty warto myśleć o potencjalnym czytelniku bloga Krytyczni: Koło naukowe."W znaczeniu społecznym blog jest czymś więcej niż tylko narzędziem: jest wirtualnym miejscem skupiającym ludzi, gdzie można przebywać i realizować się społecznie, nawiązując relacje z innymi ludźmi. Blog jest tzw. Trzecim Miejscem zgodnie z teorią Oldenburga, który uznaje, że dopiero w trzecim najważniejszym miejscu (po Domu i Pracy/Szkole), człowiek może tworzyć "prawdziwe" relacje społeczne, które nie są zbudowane na hierarchii emocjonalnej lub strukturalnej (jak w przypadku rodziny i firmy) lecz powstają dzięki posiadanym cechom charakteru, zainteresowaniom czy stylowi życia w grupie."
Maria Cywińska-Milonas, Blogi. Ujęcie psychologiczne (W: Liternet, literatura i internet. Kraków: Rabid)
Może nie ma to wiele wspólnego z naszym seminarium, ale warto moim zdaniem zerknąć do bloga Janiny Bąk (i to nie tylko ze względu na jego statystyczne treści). Miłej zabawy!
©